Home > Het bos en het hout > Duurzaam bosbeheer > Boscertificering

Boscertificering

Boscertificering bestaat al sinds de jaren ‘90 en stoelt op de principes van duurzaam beheer en duurzame ontwikkeling met de bedoeling het beheer van de bossen en het gebruik van de bosrijkdommen te reguleren.

De certificering geeft verbruikers de garantie dat de houtproducten die ze aankopen afkomstig zijn uit bossen die op een duurzame en verantwoorde manier worden beheerd en uitgebaat.

De boscertificering gebeurt door onafhankelijke organisaties die attesteren dat het bosbeheer gebeurt volgens de vooraf opgestelde criteria die duurzaam beheer garanderen.

De controleketen (Chain of Custody) maakt integraal deel uit van het certificeringssysteem en garandeert de duurzame herkomst van het hout doorheen de verschillende stappen van uitbating, verwerking en verkoop tot bij de eindgebruiker. Met een logo wordt aangegeven dat het product afkomstig is van een duurzaam beheerd bos. Dit label mag echter niet verward worden met technische kwaliteitslabels.

Er bestaan meerdere boscertificeringsystemen die ontstaan in functie van enerzijds de verschillende ecosystemen op de planeet en anderzijds de regionale context: Program for the Endorsement of Forest Certification (PEFC), Forest Stewardship Council (FSC), Sustainable Forestry Initiative (SFI), Canadian Standard Association (CSA), Malaysian Timber Council Certification (MTCC), Keurhout (VVNH – NL), enz.

De twee meest gebruikt boscertificeringsystemen ter wereld zijn FSC en PEFC :

	FSC	PEFC
	Organisatie gesticht in 1993 en gebaseerd op een vrijwillige deelname	Organisatie gesticht in 1999 en gebaseerd op een vrijwillige deelname
Toepassingsgebied	FSC-gecertificeerde bossen komen op alle continenten voor: in alle bossoorten, van klein tot groot, zowel privaat als publiek en in de drie gewesten van België. De FSC-certificering, die in meer dan 130 landen aanwezig is, telt het hoogste aantal gecertificeerde ondernemingen zowel op wereldniveau als in Europa of in België.	PEFC is een alliantie en een wederzijds erkenningssysteem van nationale boscertificeringsnormen (bijvoorbeeld SFI in de Verenigde Staten of MTCC in Maleisië). 75 % van de gecertificeerde bossen ter wereld zijn PEFC-gecertificeerd en meer dan 90 % van de gecertificeerde bossen in België en de buurlanden dragen het PEFC-label. De wereldwijde aanwezigheid van PEFC zorgt voor een lokale bevoorrading, waarbij de korte keten bevorderd wordt.
Gebaseerd op	Een sociaal correct, ecologisch verantwoord en economisch leefbaar bosbeheer.	Een sociaal correct, ecologisch verantwoord en economisch leefbaar bosbeheer.
Werking	FSC is een NGO waarvan het beleid gebaseerd is op een evenwichtige verhouding tussen haar leden, die naargelang hun belangen in drie kamers zijn onderverdeeld (milieu, economie en welzijn). Bij het nemen van beslissingen en het maken van keuzes binnen de FSC, is de beslissingsmacht gelijk verdeeld over de drie kamers. De leden geven FSC International de opdracht tot: 1) het in normatieve kaders gieten van FSC-regels op het vlak van bosbeheer, traceerbaarheid, labelbeheer, enz. 2) de controle over de goede werking van het systeem (procedures, toezicht, enz.) en 3) de promotie ervan. De uitwerking van de FSC-normen gebeurt via welomschreven processen wat het overleg met de belanghebbende partijen betreft. De FSC-normen zijn overal ter wereld gelijk met uitzondering van de bosbeheernorm die aan de lokale boscontext aangepast moet worden. Deze aanpassing gebeurt door middel van openbare beraadslagingen op lokaal niveau en, in voorkomend geval, via multidisciplinaire werkgroepen. De resultaten die uit deze processen voortvloeien worden aansluitend ter goedkeuring aan FSC International voorgelegd. Iedere nationale of regionale norm moet vijfjaarlijks herzien worden.	PEFC evalueert de nationaal onafhankelijke bosbeheernormen ten opzichte van de internationaal erkende criteria voor duurzaam bosbeheer. Elk certificeringssysteem dat de PEFC-waarborg beoogt, moet een volledig en nauwgezet evaluatieproces doorlopen, waarbij toegezien wordt op de deelnameprincipes van de belanghebbende partijen, de evenwichtige vertegenwoordiging, de transparantie, het bereiken van consensus en voortdurende verbetering. De invoering van de standaarden wordt aansluitend onderworpen aan een onafhankelijke evaluatie en een openbare raadpleging. Een volledig eindverslag wordt vervolgens ter beschikking van het publiek gesteld. De nationale systemen moeten vijfjaarlijks herzien worden.
Verkrijgen certificaat	Onafhankelijke audit (onderzoek van de documenten en evaluatie op het terrein).	Onafhankelijke audit (onderzoek van de documenten en evaluatie op het terrein).
Criteria	De internationale FSC-boscertificeringsnorm (FSC-STD-01-001) legt de gemeenschappelijke bases vast van een wereldwijd verantwoord beheer. Hij houdt rekening met de sociale normen (rechten van de gebruikers, de werknemers en hun bescherming, enz.), de milieunormen (de identificatie en bescherming van de kwetsbare of bedreigde soorten en habitats, het behoud of de versterking van de biodiversiteit, enz.) en de economische normen (de diversificatie van de afzetgebieden, de valorisatie van de goederen en diensten van het bos). Hij wordt bepaald door tien principes en zeventig criteria die toegelicht worden aan de hand van indicatoren die aan de lokale boscontext aangepast moeten worden.	De PEFC ST 1003:2018 bepaalt 6 operationele criteria die, volgens de geldende regelgeving en het leefmilieu, door elk land afgestemd moeten worden. De criteria hebben betrekking op: het behoud en de verbetering van de bosrijkdommen en hun bijdrage tot de wereldkoolstofcyclus, het onderhoud van de gezondheid en de vitaliteit van de bosecosystemen, van de productiefuncties van de bossen, van de biodiversiteit, van de ondergrond en het water en van de socio-economische omstandigheden van het bos.
Traceerbaarheid	De FSC Chain-of-Custody certificeringsnorm bepaalt het geheel van traceerbaarheidsregels dat moet worden nageleefd door elke schakel van de verwerkings- en valorisatieketen om een product met FSC-keurmerk te kunnen verkopen en het als zodanig te verklaren. De naleving van deze regels wordt over de hele sector jaarlijks gecontroleerd door onafhankelijke organismen. Alle certificaten, de dekkingen en hun geldigheid kunnen worden gecontroleerd op de website van FSC International.	De ondernemingen die PEFC-gelabelde producten wensen te verkopen voeren een controleketen in, die het mogelijk maakt om de oorsprong van het duurzame hout (Chain of Custody) te traceren. Deze ondernemingen worden jaarlijks geaudit door een extern auditeur die hen een certificaat aflevert. De geldigheid van dit certificaat kan worden nagekeken op de internetsite van PEFC.
Opvolging en hernieuwing certificaat	Jaarlijkse opvolging en vijfjaarlijks hernieuwing.	Jaarlijkse opvolging en vijfjaarlijkse hernieuwing.
Cijfers	Wereldwijd zijn meer dan 230 miljoen hectaren bos in meer dan 80 landen FSC-gecertificeerd. Meer dan 77.000 bedrijven/sites in meer dan 135 landen (cijfers van eind 2021) zijn door een FSC CoC controlecertificaat gedekt.	PEFC is aanwezig in 55 landen en heeft 50 nationale boscertificeringssystemen goedgekeurd. 330 miljoen hectare bosgebied is PEFC-gecertificeerd (75% van alle gecertificeerde bossen ter wereld). Meer dan 20.000 bedrijven in 70 landen hebben het PEFC Chain of Custody certificaat behaald.
Logo/label	Niet verplicht. Een FSC-label op een product in hout (papier/houtvezels) garandeert een verantwoorde herkomst (afkomstig uit duurzaam bosbeheer en/of recyclage)	Niet verplicht. Garandeert dat het aangekochte product vervaardigd is uit hout/vezels afkomstig uit duurzaam bosbeheer.