Gevelisolatie met houten kaderwerk

Net zoals vele gebouwen uit de jaren ’60 of ’70, was het Centre Régional d’Aide aux Communes (CRAC) in Namen een energievreter. In samenwerking met het architectenbureau Urban Architectes heeft het SPW Service Public de Wallonie onlangs een pilootproject geleid waarbij in dit kantoorgebouw van zes hoog de gevel geïsoleerd werd met behulp van een geprefabriceerd houten kaderwerk.

Het Waalse Gewest is eigenaar van talrijke gebouwen en tracht uiteraard zijn energiefacturen te verlagen. Voor de renovatie van het kantoorgebouw van het CRAC in Namen heeft het een projectoproep gelanceerd om creatieve renovatieoplossingen te verkennen.

Het project van Urban Architectes, in samenwerking met studiebureau Eureca en aannemer Machiels Building Solutions, heeft de opdracht uiteindelijk in de wacht gesleept.

Een technische renovatie

“Het weerhouden project is eerder een technisch dan een architecturaal voorstel”, legt Anthony Seutin van Urban Architectes uit. “De idee was om het volledige gebouw opnieuw in te pakken met geprefabriceerde gevels in houtskeletbouw.”

Eén van de eisen was dat de verhuizing (complex, prijzig en vervelend) van de werknemers tijdens de werken vermeden moest worden. Vandaar het voorstel van het architectenbureau om een geïsoleerd houten kaderwerk te gebruiken om tegen de buitengevels te plaatsen. Het is pas nadat de nieuwe buitenschil was geplaatst dat de oude glasgevels langs de binnenkant gedemonteerd werden.

De verschillende stappen van de renovatie

1. Plaatsing van de metaalverankering op de oude gevel. In plaats van de nieuwe schil rechtstreeks op de oude gevel te verlijmen, hebben de architecten tussen de twee elementen een leegte van ongeveer 60 cm bewaard om de speciale technieken te integreren. De oude balkons hebben dus ook geholpen om de tussenkomsten van binnenuit aanzienlijk te verminderen, wat minder hinder veroorzaakte voor de werknemers.
2. Plaatsing van het volledige geprefabriceerde kaderwerk. De panelen die in de ateliers van Machiels Building Solutions vervaardigd werden, werden gebruiksklaar geleverd met de isolatie, de ramen en de buitenafwerking (metalen gevelbekleding).
3. <Verwijdering van de oude beglazing. Nadat het kaderwerk gemonteerd was, moesten enkel nog de oude ramen verwijderd en de opening tussen de nieuwe ramen en de binnenwanden gedicht worden. De volledige binnenafwerking werd in houten panelen vervaardigd.
4. Inrichting van de gevel-dakfunctie: Gelet op de dikte die aan de oorspronkelijke gevels werd toegevoegd, was een verlenging van het dak noodzakelijk.

De oververhitting en de energiefactuur verminderen

Terwijl de noord- en zuidgevels bijna volledig beglaasd waren met ramen van de oude generatie, was het gebouw een oven in de zomer en een koelkast in de winter. De bouwheer had bijgevolg gevraagd om de glasoppervlakken te verkleinen en het binnencomfort te vergroten.

Om de vermindering van de natuurlijke lichtinval te compenseren, werd de bovenverdieping uitgerust met een intelligent LED-verlichtingssysteem. Ook de ventilatie werd volledig herzien. Alle genomen maatregelen samen hebben bijgedragen tot een verbetering van de energieprestatie van het gebouw met factor 10!

Gevelstructuur

Voor de structuur van de nieuwe gevel werd rekening gehouden met de vereisten van de prefabricatie in het atelier. Een punt dat de architecten visueel wilden benadrukken, door bijvoorbeeld de horizontale voegen tussen de individuele geïsoleerde kaders zichtbaar te laten of door de hoogte van de caissons af te stemmen op de hoogte van de ramen. Omwille van het montagegemak en de goede bescherming van het houtskelet, werd er gekozen voor metalen gevelbekleding.

Een gevelisolatiesysteem voor andere gebouwen?

De sterk repetitieve structuur van het gebouw leende zich perfect voor de voorgestelde oplossing. Het principe kan zeker weer elders op gebouwen met een regelmatige architectuur worden toegepast. De totaalfactuur hangt uiteraard af van de complexiteit van de dichtingsdetails die verband houden met de architectuur van het gebouw.

We merken op dat de door de architect voorgestelde aanpak ook werd weerhouden omdat men zo een dubbele verhuizing van het personeel kon vermijden. Als we met de rechtstreekse en onrechtstreekse kosten rekening houden, is deze oplossing financieel interessant en is ze zeker een piste die overwogen kan worden voor de renovatie van dit type gebouwen.

Innovaties

En Marco van Geel, verantwoordelijke van Machiels Building Solutions, voegt er nog aan toe: “Het systeem zelf is niet nieuw, maar de aanpak was op meer dan een vlak innoverend. Vooreerst werden de houten kaders volledig in het atelier vervaardigd (de afwerking inbegrepen). Vervolgens werden de werknemers pas na de complete montage ter plaatse voor korte tijd binnen het gebouw verplaatst opdat we aan de binnenafwerking konden beginnen. De impact op de werknemers was dus erg beperkt. Om de voorbereiding van de werf tot slot te optimaliseren, zijn we overgegaan tot een volledige 3D-scan van het gebouw. Het was een première. Het 3D-model werd op die manier in al onze systemen geïntegreerd om een complete 3D-engineering mogelijk te maken, vanaf het ontwerp tot aan de productie van de houten kaders. De LEAN-principes werden eveneens op dit project toegepast.”

Voor Marco van Geel hebben de uitstekende samenwerking tijdens het hele project, de getoonde flexibiliteit en de constructieve geest van de verschillende deelnemers duidelijk bijgedragen tot het succes van dit project.

We merken op dat het project van start is gegaan in september om in januari te worden opgeleverd en dat de montage ter plaatse nauwelijks één maand in beslag heeft genomen!

Meer info

Bouwheer : SPW Service Public

Architect : Urban Architectes, www.urbanarchitectes.be

Studiebureau energie : Eureca, www.eureca-net.be

Hoofdaannemer : Machiels Building Solution, www.machielsbuildingsolutions.be

foto’s:

(c) Machiels Building Solutions

(c) Charlotte LAMBY- URBAN Architectes