Een doeltreffende ventilatie achter houten gevelbekledingen is noodzakelijk om vervormingen en aantasting van het hout te voorkomen en de levensduur ervan te verlengen. Het is een essentiële stap om de esthetiek en duurzaamheid ervan te garanderen. Ontdek waarom en hoe je voor een optimale luchtcirculatie kunt zorgen, naargelang het type plaatsing van de houten gevelbekleding.
Noodzakelijke voorzorgsmaatregelen vóór de plaatsing van een houten gevelbekleding
Er zijn verschillende voorzorgsmaatregelen die essentieel zijn voor de houdbaarheid van gevelbekledingen op lange termijn:
- De keuze van een houtsoort die van nature voldoende duurzaam is
- De naleving van de afmetingen
- De bevestigingsmethode, …
Deze elementen worden uitvoerig beschreven in de Technische Voorlichting 243 van Buildwise, in december 2011 gepubliceerd en “Gevelbekledingen uit hout en plaatmaterialen op basis van hout” getiteld.
👉🏽 Raadpleeg voor meer technische adviezen ook onze rubriek Gevelbekleding.
Waarom een houten gevelbekleding ventileren?
De ervaring leert ons dat de ventilatie van gevelbekledingen een noodzakelijke voorwaarde (maar niet toereikend, omdat deze gepaard moet gaan met voorafgaande voorzorgsmaatregelen) vormt voor het onderhoud van gevelbekledingen.
De ventilatie van gevelbekledingen maakt het met name mogelijk om:
- De luchtcirculatie te bevorderen en hardnekkig vocht te voorkomen;
- De vochtigheidsgraad in de planchetten zo homogeen mogelijk te behouden.
Zonder deze ventilatie zal de vochtigheidsgraad van het hout aan de binnenkant van de planchetten op termijn toenemen, wat spanningen in het hout zal veroorzaken. Ventilatie van gevelbekleding voorkomt dus spanningen en vervormingen van het hout.
Het belang van ventilatie van houten gevelbekledingen om spanningen in het hout te voorkomen
Zonder deze ventilatie zal de vochtigheidsgraad van het hout aan de binnenkant van de planchetten (niet blootgestelde zijde) op termijn toenemen, wat spanningen in het hout zal veroorzaken. Bij planchetten met groef- en tandverbinding wordt het hout niet alleen door de bevestigingen op zijn plaats gehouden, maar ook door de verbinding zelf. De planchetten zwellen aan de binnenkant op, terwijl de buitenkant, die van nature geventileerd wordt, stabiel blijft.
Zonder ventilatie zwelt het hout aan de binnenkant op wat leidt tot:
- Een kromming van de planchetten, die vervormen en aan de randen naar buiten buigen (concaviteit naar buiten);
- Soms kan de tand uit de groef komen;
- In ernstige gevallen kunnen de bevestigingen loskomen;
- Een verhoogd risico op schimmelvorming en aantasting van het hout, veroorzaakt door hardnekkig vocht aan de achterkant van de planchetten.
Hoe voor een goede luchtcirculatie zorgen?
Ventilatie van een gevelbekleding: het principe van de dynamische luchtspouw
Het is dus van cruciaal belang om luchtcirculatie achter de gevelbekleding mogelijk te creëren. De luchtspouw is dynamisch, het is niet zomaar een ruimte. Dit betekent dat aan de voet van de gevelbekleding lucht kan binnendringen en verticaal kan circuleren om vervolgens aan de bovenkant van de gevelbekleding of onder hindernissen zoals een raamkozijn te worden afgevoerd.
Video Time Hout: ‘Hout heeft lucht nodig’
Video gerealiseerd door Hout Info Bois in samenwerking met RTBF Auvio. Bekijk onze andere video’s met technisch houtadvies op ons YouTube-kanaal.
Wat gedaan met een horizontaal geplaatste gevelbekleding?
Wanneer een gevelbekleding horizontaal wordt geplaatst, wordt deze op een verticaal lattenwerk aangebracht. Als dit lattenwerk een dikte van minimaal 15 mm heeft en er openingen zijn aangebracht aan de onderkant van de gevelbekleding en onder alle hindernissen, is de luchtcirculatie gegarandeerd.
Samengevat volstaat het voor een horizontale gevelbekleding om:
- De gevelbekleding op een verticaal latwerk van minstens 15 mm dikte te plaatsen;
- Openingen aan de voet van de gevelbekleding en onder elke hindernis te voorzien om de luchtcirculatie te verzekeren.
👉🏽 Ontdek ook onze adviezen over de keuze van de aangepaste bevestigingsmethode in de handleiding hout.
Wat gedaan met een verticaal geplaatste gevelbekleding
De verticale plaatsing van gevelbekleding is complexer. Om de luchtcirculatie in de luchtspouw te garanderen, moet een dubbel lattenwerk worden gebruikt: verticale tengellatten met een minimale dikte van 15 mm op de ondergrond en vervolgens horizontale latten, idealiter met dezelfde dikte.
De openingen onder- en bovenaan de gevelbekledingen hangen af van de hoogte van de gevelbekleding.
Samengevat, om voor een doeltreffende luchtspouw te zorgen, is het volgende nodig:
- Een dubbel lattenwerk:
- Verticale tengellatten (min. 15 mm),
- Daarna horizontale latten van dezelfde dikte;
- Gedimensioneerde openingen onder- en bovenaan in functie van de hoogte van de gevelbekleding.
Onze adviezen over de dimensionering van de ventilatieopeningen
Ter informatie: voor een gevelbekleding van 3 tot 6 meter hoog moet je onder- en bovenaan een opening van 6,5 mm per strekkende meter voorzien, oftewel 65 cm²/meter.
Aangezien deze openingen een toegangsweg kunnen vormen voor insecten, knaagdieren of vogels, is het raadzaam om een ventilatierooster ter hoogte van de opening te plaatsen. De totale oppervlakte van de openingen moet echter voldoen aan het ventilatiecriterium, namelijk 65 cm²/ strekkende meter in het bovenstaande voorbeeld.
Raadpleeg voor andere praktische adviezen over de plaatsing de rubriek Best practices voor uitvoering.
Houten gevelbekleding: te vermijden fouten voor een goede ventilatie
Voorkom dat de luchtspouw wordt afgedicht
Het komt geregeld voor dat de gevelbekleder de donkere zone onder de gevelbekleding, die als toegangsruimte dient voor de luchtspouw, lelijk vindt. Daarom vult hij deze op met een houten lat. Hiermee doet hij echter meer kwaad dan goed, want hij dicht de luchtspouw af en veroorzaakt zo problemen voor de hele gevelbekleding.
Bovendien moet worden opgemerkt dat problemen met vervormingen van gevelbekledingsplanchetten als gevolg van een gebrek aan ventilatie meestal onherstelbaar zijn.
Opengewerkte gevelbekledingen aanmoedigen
Hoewel ze veel minder gevoelig zijn voor vochtproblemen omdat ze van nature beter geventileerd zijn, moeten opengewerkte gevelbekledingen om veiligheidsredenen volgens dezelfde ventilatieprincipes worden geplaatst.
© Eric Meeckers – Bureau Archimède
Kortom, doe dit altijd: zorg altijd voor een maximale ventilatie van je gevelbekleding. Dit is belangrijk voor de duurzaamheid!
Hout Info Bois is het nationaal technisch informatiecentrum over hout en de toepassingen ervan
Wij begeleiden zowel professionals als particulieren in hun houtprojecten: architectuur, bouw, design, meubilair. Hout Info Bois begeleidt je bij iedere stap van je houtprojecten dankzij een erkende technische expertise en een sterke betrokkenheid bij de promotie van een natuurlijk, duurzaam en lokaal materiaal.
Onze missies zijn in heel België opgebouwd rond drie grote pijlers:
