Uitbreiding van een passief kantoorgebouw

Houtbouw, standaard passief, nulenergiegebouw, … Dit is de rode draad doorheen de constructie van de zetel van de onderneming Dimi en haar nieuwe uitbreiding in de Hoge Venen. Zei u voorbeeldproject?

In 2011 belast de firma Dimi, gespecialiseerd in de in- en uitvoer van suikerwaren, het architectenbureau Crahay & Jamaigne met de realisatie van het eerste energieneutrale kantoorgebouw in België.

Het project omvat een (gemetselde) half ondergrondse kantoorlaag van 400 m² en twee kantoorlagen met elk eenzelfde oppervlakte in houtskeletbouw op de bovenverdiepingen.

Houtmateriaal en standaard passief

De keuze voor houtbouw maakte deel uit van de vraag van de opdrachtgever, licht een van de architecten toe.

De energieneutraliteit (balans tussen de verbruikte energie voor het gebruik van het gebouw en de ter plaatste opgewekte energie) hangt hoofdzakelijk van technische keuzes af. Het behalen van het passiefcriterium werd mogelijk gemaakt door de keuze voor houtmateriaal.

De constructie, die op meer dan een vlak voorbeeldig is, heeft veel lof geoogst en heeft onder meer in 2018 de International Award for Sustainable Architecture in de wacht gesleept.

Uitbreiding in hout

Vanaf het begin hadden de architecten de mogelijkheid voorzien om het gebouw uit te breiden. Deze uitbreiding zag het daglicht in 2018-2019.

Zeer te spreken over de materialen van de eerste fase, bleef de bouwheer voor de uitbreiding bij zijn initiële keuze, zowel wat de binnen- als de buitenzijde betreft. Op het enige verschil na dat dit keer de drie verdiepingen in houtskeletbouw werden opgetrokken.

Termijnen

De initiële planning voorzag een volledige realisatie binnen de negen maanden, wat op enkele termijnen na werd nageleefd. Een enorme uitdaging voor een gebouw met enorme afmetingen (1200 m³).

Behalve de naleving van het programma en het budget, hadden de belangrijkste uitdagingen betrekking op het standaard passief, de energieneutraliteit en de integratie van de uitbreiding binnen de bestaande architectuur, preciseert architect Jean-François Crahay.

Wat de houtskeletbouw in het bijzonder aangaat, ging heel veel aandacht uit naar twee details: enerzijds de draagstructuur van het plafond van het volledige oppervlak van de eetruimte zonder middenzuil en anderzijds de naleving van de brandbestendigheidsnormen.

Eetruimte zonder zuilen

De eetruimte op de gelijkvloerse verdieping strekt zich zonder enige zuil over 8 x 12 m uit. Voor een dergelijke spanwijdte waren bovenmaatse, standaard gelijmde gelamelleerde balken in vuren (GL24) nodig geweest die weinig esthetisch waren, legt Gilbert Leyens, afgevaardigd bestuurder van Concept Ecologis, belast met houtrealisaties, uit.

Het probleem werd opgelost door met horizontale, gelijmde gelamelleerde balken in beuk te werken (gelamineerd fineerhout van Pollmeier, GL60). Voor eenzelfde draagvermogen, vertoonde deze oplossing een binnendikte die de helft van klassiek kruislaaghout bedraagt. Hierdoor konden de balken op onzichtbare wijze in de plafonds worden geïntegreerd.

Brandbestendigheid

Om aan de brandeisen van kantoorgebouwen te voldoen, legt Jean-François Crahay uit dat hij volgens een klassieke aanpak te werk gegaan is, namelijk een compartimentering met behulp van brandbestendige platen en, wat de elementen van de draagstructuur betreft, hetzij een bescherming met brandwerende elementen, hetzij een overdimensionering tot gevolg.

Enkele cijfers

Het houtvolume dat gebruikt werd voor de uitbreiding (1238 m² wanden en 1200 m² vloeren en daken) bedraagt 124 m³, waarvan 10 m³ gelijmd gelamelleerd hout in beuk en 41 m³ gelijmd gelamelleerd hout in vuren.

Het geheel van de buitenwanden vertoont een dikte van 45 cm en bestaat uit een geïsoleerd houtskelet van 28 cm in houtvezel, een geïsoleerd technisch latwerk op 6 cm, een OSB-paneel bedekt met gips en een buitentimmerwerk in cederhout.

Meer info

• Architectuur: Crahay & Jamaigne (www.crahayjamaigne.com)
• Houtbouw: Concept Ecologis (concept-ecologis.be)
• Prijs per m²: ongeveer 1650 € voor het gebouw (exclusief belastingen, erelonen, toeslagen, …)
Foto’s: © Crahay & Jamaigne