Delhaize supermarkt in Luik

Een duurzame, voorbeeldige constructie
Hebt u al gelet op de architectuur van uw supermarkt? Nee? De architectuur van de Delhaize aan de Quai de Rome in Luik zal u verbazen. Het oude gebouw heeft inderdaad plaatsgemaakt voor een moderne houtconstructie. Een supermarkt die model staat voor duurzame houtarchitectuur.

De Delhaize supermarkt aan de Quai de Rome in Luik was een oud gebouw. Een grondige renovatie drong zich op. Nadat de bouwheer een renovatie had overwogen, koos hij echter snel voor een nieuwbouw waarvoor twee eisen vooropstonden. Enerzijds moest de winkel tijdens de hele duur van de werken openblijven voor de klanten, waardoor de nieuwbouw moest worden opgetrokken op de plaats van de openluchtparking, die omringd is door hoge, gemeenschappelijke muren. Anderzijds had Delhaize de ambitie om van dit project een voorbeeld van duurzaam bouwen te maken. Het antwoord van de met het project belaste architectenbureaus, MDW Architecture en H+G Architects, was een creatief alternatief. Het project integreerde ook de renovatie van het overblijvende deel van de supermarkt, dat onder de appartementsgebouwen aan de Quai de Rome gelegen was.

Beter beheer van de ruimte

Wij beschouwden dit project als een subtiele, stedelijke acupunctuursessie die de plaats verzorgt waar het project gevestigd is, legt Xavier De Wil van MDW Architecture uit. De inrichting van de ruimte werd volledig herdacht om het kwaliteitsgebruik te verbeteren, zowel voor het personeel, de klanten als voor de buurt.

Een verlaagde visuele impact

Gelegen te midden van een huizenblok in het stadscentrum, was de site alles behalve gezellig. Dit betonblok heeft evenwel plaatsgemaakt voor een aangenaam en groen kader. De herstructurering van het huizenblok door de verplaatsing van het gebouw en de ondergrondse aanleg van een deel van de parkings heeft inderdaad gezorgd voor een opening van de ruimte en een verluchting van de site. Ook de vergroening van het dak van de supermarkt heeft de volumetrische impact van de winkel afgezwakt tegenover de aanpalende, hoge appartementsgebouwen.

Structuur en houten gevels

Om te voldoen aan de bijzonder ambitieuze duurzaamheidsdoelstellingen van Delhaize, waren de architecten voorstander van het gebruik van hout. Het materiaal werd zowel voor de structuur (gelamelleerd-gelijmd) als voor de gevels gebruikt. Naast zijn lagere impact op het vlak van grijze energie, is deze milieuverantwoorde materiaalkeuze ook het gevolg van zijn vermogen om een visueel lichter en makkelijk aanpasbaar en/of recycleerbaar gebouw op te trekken. De buitenbetimmering in cederhout, met veranderlijke ritmische schakeringen, biedt door het warme materiaal tegenwicht aan het anorganische aspect van het huizenblok, voegt Xavier De Wil toe. De sensualiteit schenkt het hout een niet te evenaren schoonheid. De verkoopruimte doet erg warm aan. De structuur van het gebouw is gelamelleerd-gelijmd, maar de gevels en de muren zijn volledig van hout (cassettes in grenenhout en OSB-panelen). De ramen zijn uit lork vervaardigd.

Luchtdichtheid

Vanuit een energiestandpunt zet het gebouw prestaties neer die de noemer ‘lage energie’ bijna waardig zijn, legt Charles Herfurth van H+G Architects uit. Gelet op de functie van het gebouw, was de luchtdichtheid betrekkelijk complex: veel factoren speelden een rol zoals de regelmatige opening van de deuren, … Er werd gedacht aan de kleinste details zoals de aansluiting van het metalen dak op de houten muren om een zo performant mogelijke schil te bekomen.

BREEAM certificering

H+G Architects heeft voor rekening van Delhaize reeds meerdere projecten gerealiseerd. Hout treedt regelmatig op de voorgrond, legt Charles Herfurth uit. Dit project is in die zin bijzonder omdat men op het vlak van ‘duurzaamheid’ tot het uiterste is gegaan met het oog op het behalen van een BREEAM-certificaat (Building Research Establishment Environmental Assessment Method). Het was bijna een laboratoriumonderzoek. Wij hebben de duurzame elementen samengebracht. Een voorbeeld? De afwerkingen zijn makkelijk reinigbaar en bacteriëndicht. Dit project streeft ernaar een voorbeeld te zijn van duurzaamheid in ruime en multidisciplinaire zin, vandaar de wens om op het vlak van BREEAM certificering het niveau ‘very good’ te behalen. Deze certificering gaat met name criteria na als de energieprestatie van de materialen, de grijze energie, de traceerbaarheid van de materialen en hun recyclage. De operatie heeft natuurlijk een kostprijs, maar de bouwheer wilde duidelijk een statement maken. Het lijdt geen twijfel dat dit prestigeproject ook een marketingtool zal zijn, gaat Xavier De Wil verder.

Enkele lessen

Ondanks onze ervaring, hebben wij veel bijgeleerd over dit project, bevestigt Charles Herfurth. Wij hebben ons veel vragen gesteld. Bij dit project werden talrijke toepassingen tot het uiterste gedreven. De grootste moeilijkheid bestond erin dat er maar weinig vaklui waren die het gewoon waren om met de eisen van de passiefarchitectuur en de specifieke technieken van de houtbouw om te gaan. Het valt moeilijk uit te leggen dat men een dampscherm in OSB niet mag doorboren om er een rek aan te bevestigen. Als voorzorgsmaatregel hebben we soms dubbele wanden geplaatst (waarmee vaklui later aan de slag kunnen gaan) met behulp van MDF-panelen. Zinvolle details in een onderneming die op de lange termijn aansluiting vindt.

Meer info

Architectuur:
Association MDW Architecture (www.mdw-architecture.com) en H+G Architects (www.hg-a.be), in nauwe samenwerking met het interne architectenbureau van Delhaize (fdutron@delhaize.be).
Structuur: Lamcol (www.groepterryn.be/nl/lamcol)
Oppervlakte: 3000 m² (winkel) + 3200 m² parkings en technische lokalen in de kelderverdieping + 500 m² personeelslokalen, kantoren en technische lokalen in de dakverdieping.
Budget: 5,5 miljoen € (exclusief erelonen, toeslagen en afwerking)