Twee energiepositieve passiefhuizen

Omdat hij wilde bewijzen dat een passiefgebouw niet per se een bunker hoeft te zijn en dat een duurzaam en energiezuinig onroerend goed niet noodzakelijk extra kosten moet opleveren voor de bouwheer, heeft architect Christian Bayet net twee energiepositieve passiefwoningen gebouwd. En als het Klipveld-project de standaard werd voor de huizen van de toekomst?

Men kan alleen maar vaststellen dat sommige vooroordelen goed ingeburgerd zijn. Neem bijvoorbeeld de passiefgebouwen. Voor het grote publiek zijn het bunkers met een strakke architectuur en kleine vensters die men best niet opent. ‘Niets is minder waar’, gaat architect Christian Bayet in de tegenaanval.

Demonstratie met natuurlijke grandeur

‘Mijn vrouw en ik waren op zoek naar een terrein om aan te tonen dat het mogelijk was om in Brussel passiefbouw te promoten die betaalbaar was. Door ons op de marktprijs (nieuwbouw in Ukkel) te concentreren, slaagden we erin aan te tonen dat het mogelijk was om, zonder meerprijs voor de koper, volgens bijzonder performante standaarden op het gebied van energie en duurzaamheid te bouwen’, legt de architect uit.

Twee in elkaar grijpende woningen

In plaats van voor rijwoningen te kiezen, ging de voorkeur van de ontwerpers uit naar het idee om de twee woningen in elkaar te laten passen om zo meer typologische diversiteit, een hedendaagse architectuur en ruimere volumes te bieden. Uitgerust met nu eens grote ramen, dan weer hoge plafonds van meer dan 4m80, gingen de twee woningen tegen de gevestigde ideeën in dankzij een ingenieus plan van opeenvolgende overlopen om maximaal van de natuurlijke lichtinval te kunnen genieten.

Energiepositief gebouw

De eerste woning strekt zich met 4 kamers en een tuin van 160 m² over 193 m² uit, terwijl de tweede woning, van het penthouse type, 179 m² bestrijkt en drie kamers en een terras van 45 m² telt. De verwarmingsbehoeften bedragen respectievelijk 12 en 9 kWh/m²/jaar en de energie die vereist is voor de verwarming, de productie van sanitair warm water en elektriciteit voor de gebouwen wordt ter plaatse opgewekt (en is volledig hernieuwbaar).

Houtskelet

Vanuit bouwoogpunt, koos de architect resoluut voor een massieve oplossing voor de begane grond en een houtskelet voor de bovenste verdieping. Het kaderwerk van de gevels bestaat uit FJI-balken van 36 cm dik die met cellulosevlokken zijn ingeblazen. Aan de binnenkant zijn de kaders verstevigd met behulp van vochtwerende platen die ook als dampscherm fungeren. Aan de buitenkant zijn de kaders afgesloten met houtvezelplaten.

Buitenbetimmering

‘De keuze van de buitenbetimmering is altijd moeilijk’, vertrouwt de bouwheer ons toe. ‘Wij wilden een houtsoort die mettertijd niet veroudert, die onbehandeld gebruikt kon worden, die niet naar rood neigt, die wij voor een grotere harmonie zowel voor de buitenbetimmering als voor het terras konden gebruiken, die voorradig en FSC of PEFC-gelabeld was. Aanvankelijk dachten wij aan robinia, een houtsoort die een zeker ecologisch voordeel biedt omwille van haar Europese oorsprong, maar wij hebben dit spoor verlaten wegens een gebrek aan kleureenheid. De gevels en de terrasvloer werden uiteindelijk uit ipé vervaardigd.’ Voor de buitenbetimmering werden de terrasplanken in de breedte in drie gelijke delen gezaagd om een reliëf- en schaduweffect te creëren, met een lichte afschuining van de onderste en bovenste vlakken om voor een goede afwatering te zorgen. Rond de vensters aan de voorgevel, fungeren grote lijsten in natuurlijk ceder ter versiering als zonnewering.

Een rolmodel

Genomineerd voor de Belgische energieprijs 2012 in de categorie ‘ecobuilding award’ en geselecteerd voor de wedstrijd ‘voorbeeldgebouwen 2011’, toont dit project op meesterlijke wijze dat deze denkpiste de standaarden voor de toekomst inhoudt. Niet alleen ecologisch, maar ook economisch. En dit zonder toegevingen. Wat de critici betreft die de moeilijkheden die de aannemers tijdens de bouwfase zouden hebben ondervonden aanhalen, moet u weten dat de aannemer die dit project in de wacht sleepte geen enkele ervaring had op het vlak van passiefbouw en dat de werken rimpelloos zijn verlopen.

Meer info:

Architectuur: Ariade Architectes, Christian Bayet, www.ariade.net
Studiebureau energieprestatie: Ariade Carbone, Muriel de Lathouwer
Prijs: 1620 €/m²