Jatoba
 |
|
Herkomst
Jatoba is de commerciële naam voor de botanische soort Hymenaea spp., vooral Hymenaea courbaril L.Ze behoort tot de familie van de Leguminosae – Caesalpiniaceae en komt uit de tropische hooglandbossen van Zuid- en Midden-Amerika. België voert vooral Jatoba uit Brazilië in.
Uitzicht
De Jatobaboom wordt gemiddeld 30 tot 40 meter hoog, de takkenvrije stam 18 tot 24 meter hoog. De stam heeft een diameter van 60 tot 90 cm, in een zeldzaam geval 150 cm. De stamvoet is gezwollen.
Kleur en tekening
Het kernhout is oranjerood tot roodbruin, en varieert van een egaal roodbruine kleur tot een roodachtige notenkleur. Het spinthout is rozewit. Jatoba heeft een rechte draad, soms een kruisdraad, en een matig fijne nerf. Soms heeft het een geaderde tekening. Mooi glad afgewerkt heeft Jatoba een fraaie glans.
Duurzaamheid
Het kernhout is duurzaam (natuurlijke duurzaamheidsklasse II). Het spinthout is niet duurzaam (natuurlijke duurzaamheidsklasse V).
Droging en vochtgehalte
Jatoba droogt traag maar met weinig risico op vervormingen.
Bewerking
Jatoba is gemakkelijk bewerkbaar. Het oppervlak kun je mooi glad maken. Bij kruisdraad moet u de snijhoek aanpassen. Voorboren is aangewezen.
Afwerking
Jatoba bevat wateroplosbare inhoudstoffen die soms vlekken veroorzaken. Met oplosmiddelhoudende producten kun je het hout goed afwerken. Waterhoudende producten vragen dan weer een sealer (poriënvuller) om de doorslag van inhoudsstoffen te voorkomen.
Toepassingen
- divers binnenschrijnwerk zoals (intensief belopen) parket en plankenvloeren, en traptreden;
- buitenschrijnwerk: ramen, deuren, gevelbekleding;
- meubelen;
- lijsten;
- knoppen;
- draai-, houtsnij- en beeldhouwwerk;
- scheepsbouw (kielen, randen);
- (zoet)waterwerken;
- brugdekken.
|
Jatoba |
|
|
|
Gemiddelde volumieke massa* |
900 kg/m³ |
|
|
Radiale krimp |
60 tot 30% r.v.** |
0,7% |
|
|
90 tot 60% r.v.** |
0,6% |
|
Tangentiële krimp |
60 tot 30% r.v.** |
1% |
|
|
90 tot 60% r.v.** |
1,2% |
|
Werken |
60 tot 30% r.v.** |
1,7% |
|
|
90 tot 60% r.v.** |
1,8% |
|
Buigsterkte |
134 N/mm² |
|
|
Elasticiteitsmodulus |
15.000 N/mm² |
|
|
Druksterkte (evenwijdig met de vezel) |
66 N/mm² |
|
|
Schuifsterkte |
17,2 N/mm² |
|
|
Hardheid (Janka) – Kops |
11.200 N |
|
|
Hardheid (Janka) – Langs |
10.400 N |
|
* bij houtvochtgehalte van 15 procent / ** relatief luchtvochtgehalte
Commerciële afmetingen
| Dikte |
26 mm |
65 mm |
|
Vaste breedtes |
80/105/130/155/180/205 mm |
90/130/155/180/205 mm |
|
Lengte |
185 cm en langer, gemiddeld 275 cm en langer* |
185 cm en langer, gemiddeld 275 cm en langer |
|
Jatoba met een dikte van 40, 52 of 65 mm wordt ook ingevoerd in vallende breedtes van 15,5 cm (met 10 à 15% van 10 tot 14 cm), en met een lengte van 185 cm en langer (gemiddeld 275 cm en langer). |
||
|
Daarnaast wordt Jatoba met een dikte van 40 of 52 mm ook ingevoerd in vallende breedtes van 23 cm (met 10 à 15% van 10 tot 22 cm), en met een lengte van 185 cm en langer (gemiddeld 275 cm en langer). |
||
* Jatoba met een breedte van 80 mm is verkrijgbaar in lengte van 60 cm en langer.